Is Virtual Reality echter dan een boek?

Mijn ervaringen met de Quest 3

Ik zie iets heel anders dan jullie

Dit weekend kocht ik een Quest 3 Virtual Reality-bril en ik ben nog steeds op zoek naar woorden om te beschrijven hoe overweldigend de ervaring is.

Mijn oudste zoon kocht zijn Quest 3 enkele maanden geleden om straaljagers te kunnen vliegen in VR. Mijn jongste gebruikt zijn Quest 2 vooral om met zijn vrienden over de hele wereld Roblox te spelen en chatten. Ik wilde al heel lang VR testen. En nu kon dat zonder er 550 euro voor uit te geven!

Vrijdag had ik eindelijk tijd (en rust in m’n hoofd) om de VR-bril op te zetten. Ik koos voor een “cozy” game omdat die als het goed is het minste Motion Sickness* oplevert. (Ik grap altijd dat ik al zeeziek word als ik bad stap, dus dat leek me wel handig). Heel fijn was dat Moss - zoals de game heet - een proefversie had van dertig minuten. Dat leek me lang genoeg om te kijken of het iets voor mij was.

Voordat ik verder ga, kijk aub even naar de trailer van Moss. Dat helpt hopelijk om het beter uitgelegd te krijgen.

De trailer gezien? Vermoedelijk ben je niet heel erg onder de indruk. Het ziet er allemaal supercute uit, met mooie kleuren en designs en fijne animatie, maar vergeleken met wat er tegenwoordig allemaal op een high end PC, een PlayStation 5 (of zelfs 4) kan, is het niet heel indrukwekkend. (Check voor de lol maar eens dit filmpje met de mooiste games van dit moment).

En toch ging er letterlijk een wereld voor mij open toen ik de bril opzette.

Stel je voor dat de wereld van Moss die je net zag een diorama was. Je weet wel, zoals die in De Efteling. En stel nou dat je in zo’n diorama zit en 360 graden om je heen kan kijken. En dat de geluiden die je hoort ook precies uit de juiste richting komen. 

Ik kan je vertellen: het is niet voor te stellen. Je kunt het alleen maar ervaren. Net als je een kind niet uit kan leggen hoe het is als je voor het eerst zelf een boek leest en er een wereld in je hoofd opengaat.

Ik was zo enthousiast dat ik zaterdag naar de Mediamarkt toog en mijn eigen Quest 3 gingen halen. Voor mij stonden twee meisjes in de rij, leeftijd 13 en 15 gok ik. Allebei hadden ze een doos met hun eigen PlayStation VR-bril in hun handen. “Zelf bij elkaar gespaard,” vertelde de vader trots.

Eenmaal thuis ging ik mijn eerste eigen “spel” uitproberen. Het heette “First Hand” en leert je om met je handen spellen te bedienen in plaats van met je controllers. Hier is de trailer.

Ook hier doet het filmpje geen recht aan de ervaring. Simpele graphics, retro omgevingen. Maar een bizarre ervaring! Er werden portals geopend naar andere delen van het gebouw - niet veel anders dan Manú dat doet in Game Helden - waar je doorheen kon kijken. Dit hebben natuurlijk we al vele malen in films gezien, vooral in de Marvelfilms met Doctor Strange. 

Het concept is dus niet nieuw, het daadwerkelijk meemaken wel. Ik kon, door mijn lichaam en hoofd fysiek te draaien, vanuit de ene kamer door een portaal in een andere kamer kijken, mijn hand door het portaal steken, daar een voorwerp met mijn eigen handen pakken, het naar de eerste kamer brengen en daar in een robot steken. 

Ik kon een 3D printer onderdelen van een robothandschoen laten maken, en die zelf voor mijn ogen met mijn eigen handen in elkaar zetten en de handschoen daarna aantrekken.

Je weet dat het nep is (en je handen bewegen uiteraard door voorwerpen heen), maar zo voelt het niet. Het voelt volledig echt.

Ik zette mijn bril na een klein uurtje af en schrok ervan hoe klein mijn kamer was. De wereld waar ik zojuist in vertoefde was meer dan drie keer zo groot.

Dat bleek nog maar het begin. Met Bigscreen Beta tover je je kamer om tot een bioscoopzaal met een scherm zo groot als in een Imax-theater. Je gelooft écht dat het zo immens is. Je kunt inloggen op Netflix, Disney, Prime, YouTube en dergelijke. Dan merk je wel de beperkingen van (de huidige) VR: de films die je op het enorme scherm ziet, zijn lang zo scherp niet als op mijn tv. Maar toch: het bioscoopgevoel is echt!

Zondag probeerde ik m’n eerste echte grote game: Asgard’s Wrath 2. Ik stond in de grootste omgeving ooit en weerde vuurballen af met mijn bad ass zwaard die afgeschoten werden door een mythische vogel die groter was dan ons huis (en dat heeft vier verdiepingen).

En ineens wist ik hoe ik VR moest uitleggen.

Het lijkt nog het meest op een attractie in een pretpark. The Pirates of the Caraïben in Disney, de Fata Morgana in De Efteling (op het moment dat je bootje onder de enorme reis doorvaart), de prehistorie in Epcot Center. Ook daar weet je dat het nep is, en kan je - als je goed kijkt - de lampen zien of de poppen horen klikken. Maar met weinig moeite waan je je in de tijd van de piraten of denk je echt tussen de dinosaurussen te varen. En dat komt voornamelijk door de schaal, door de enorme omvang van de ruimtes waarin de attracties zijn gebouwd.

Virtual Reality heeft die schaal ook en meer. En het is 360 graden. Waar je ook kijkt, je ziet bergen, huizen, bomen, rails. Ik stond in een hal zo groot als die van Hogwarts (Hogwarts Legacy is een game die naar VR moet komen!), in een Noorse taveerne vier keer zo groot als mijn appartement en in een Egyptische tombe vol met reusachtige beelden die tot aan het plafond rezen.

Vuurballen! Gelukkig heb ik een zwaard!

De kop ‘Is Virtual Reality echter dan een boek?’ is natuurlijk je reinste clickbait. Niets kan de ervaring van lezen vervangen. Ook is het niet te vergelijken met een film of serie, waar de regisseur ieder shot en de schrijver iedere verhaallijn minutieus heeft uitgedacht.

Maar als een game-ervaring is dit beter dan ik ooit heb meegemaakt. En eigenlijk is het in dat opzicht een heel nieuw medium.

Virtual Reality staat nog maar aan het begin. Al jaren roepen tech bedrijven dat er een grote doorbraak aan staat te komen (net als AI nu) en al jaren is het een niche-product.

Maar de grote stap zou nu wel eens kunnen gaan komen. De kwaliteit gaat omhoog en de prijzen omlaag (dusdanig dat mijn kinderen en die in de Mediamarkt ze zelf bij elkaar kunnen sparen). De games en niet-games die uitkomen voor VR worden steeds beter (VR Fitness is het volgende dat ik ga uitproberen), en ook de hoeveelheid apps stijgt eindelijk.

Moeten boeken (en schrijvers en uitgevers) nu bang zijn voor concurrentie? Ik denk het niet. Ik denk dat Netflix en co veel meer van onze leestijd afnemen, om het maar niet eens te hebben over onze mobieltjes.

Maar ik zie wel enorme mogelijkheden voor schrijvers, regisseurs en andere verhalenvertellers om hun ei kwijt te kunnen. Ik bedoel, zie je Game Helden in VR al voor je?

Ik wel.

Marcel

* Ik had wel wat last van Motion Sickness bij het ene spel meer dan het andere. Dat schijnt na een tijdje minder te worden.